Promieniowanie rentgenowskie nazywane jest również promieniowaniem RTG, promieniowaniem X lub promieniowaniem Roentgena. Nazwa pochodzi od nazwiska badacza, który w grudniu 1895 roku po raz pierwszy publicznie potwierdził istnienie tego typu promieniowania – Wilhelma Röntgena, za co otrzymał pierwszą w historii nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki w 1905 roku.
Cechy promieniowania X takie jak: rozchodzenie się prostoliniowe, przenikanie przez substancje nieprzeźroczyste, różny stopień przenikania przez różne substancje oraz wywoływanie zaczernienia kliszy fotograficznej znalazły szerokie zastosowanie do pozyskiwania obrazów struktur wewnętrznych różnych obiektów.
W medycynie promieniowanie rentgenowskie jest wykorzystywane do wykonywania zdjęć rentgenowskich i leczenia złamań i chorób nowotworowych. Uzyskane za pomocą promieniowania X obrazy dwuwymiarowe umożliwiają diagnostykę kości i chorób płuc. Szczególną cechą zdjęć rentgenowskich jest wyraźne, szczegółowe zobrazowanie układu kostnego. Badanie RTG nie nadaje się do oceny tkanek, gdyż pokazuje jedynie zarys tkanek miękkich, a nie ich strukturę.
W diagnostyce ortopedycznej badanie RTG jest pierwszym badaniem wykonywanym w przypadkach problemów z układem ruchu po urazach i na tle reumatoidalnym. Promieniowanie rentgenowskie stosuje się w szeregu innych badań obrazowych jak: tomografia komputerowa, mammografia, angiografia, densytometria i w wykonywaniu pantomogramów. Technika obrazowania RTG jest dobrze poznana i bezpieczna, stosowana w medycynie i ciągle ulepszana od ponad 100 lat.
Wskazania do badania RTG
Badanie rentgenowskie jest szybkie i proste w wykonaniu, jest skuteczne, bezbolesne i nieinwazyjne oraz stosunkowo tanie, ale nie można go wykonywać zbyt często ze względu na kumulację promieniowania rentgenowskiego w organizmie. RTG wykonuje się jedynie na zlecenie lekarza, konieczne jest skierowanie.
Badanie rentgenowskie (RTG) jest jednym z podstawowych badań w diagnostyce wielu schorzeń jak: złamania, zwichnięcia, urazy, problemy z układem oddechowym, problemy z zębami. Badanie RTG w medycynie najczęściej jest wykorzystywane do obrazowania układu kostnego, do oceny struktury tkanki kostnej. Możliwości badania RTG są szerokie szczególnie do zdiagnozowania ewentualnych złamań i pęknięć kości, do szybkiego ustalenia metody dalszego leczenia.
Badanie zwykle jest zlecane w przypadkach bólu kończyny, bólu stawu po urazie. Wskazaniem do badania jest również konieczność oceny osi kończyn i prawidłowego ustawienia kończyn. Badanie radiologiczne umożliwia ocenę kątów i położenia kości co pozwala na zdiagnozowanie uszkodzeń więzadłowych. Badania RTG są istotne również w ocenie innych patologii układu kostnego takich jak zaawansowane zmiany zwyrodnieniowe, stany zapalne stawów w przebiegu chorób układowych czy metabolicznych oraz w diagnostyce kręgosłupa.
Badanie RTG jest mało inwazyjne, jednak jest nieobojętne dla organizmu, ze względu na pochłanianą przez organizm dawkę promieniowania. Ryzyko ewentualnych schorzeń związane jest z dawką skumulowaną, przyjętą łącznie w ciągu całego życia. Dawki otrzymane podczas jednego badania są niewielkie, więc sporadyczne badania RTG, wykonywane pod kontrolą lekarza, nie powodują żadnych groźnych powikłań. Badanie rentgenowskie jest przeciwwskazane podczas ciąży, szczególnie w jej pierwszym trymestrze. Należy poinformować lekarza o możliwej ciąży.
Zakres badań rentgenowskich
Badania rentgenowskie ze względu na możliwość obrazowania układu kostnego, szeroką dostępność, krótki czas badania i stosunkowo niskie koszty są często wykorzystywaną metodą diagnostyczną stosowana w ortopedii i traumatologii. Obecnie w diagnostyce wykorzystywane są aparaty korzystające z nowoczesnych technik cyfrowych. Zaawansowana technologia w maksymalny sposób ułatwia pacjentom wykonanie badania oraz umożliwia znaczące zmniejszenie dawki zastosowanego promieniowania X.
W Centrum Diagnostyki Obrazowej szpitala Carolina Medical Center do badań RTG wykorzystywane są nowoczesne, zaawansowane technologicznie aparaty. Sprzęt skonfigurowany jest do badań ogólnodiagnostycznych, badań czynnościowych, badań układu kostnego w projekcjach standardowych i uzupełniających, oraz do badań całego kręgosłupa i całych kończyn dolnych wykorzystujących cyfrowe łączenie obrazów. Aparatura umożliwia wykonanie pełnego zakresu badań RTG i szybkie ustalenie metod dalszego leczenia.
